5.3 แนวทางการเสริมสร้างวินัยและความเป็นระเบียบเรียบร้อย

เรื่องที่ 3 แนวทางการเสริมสร้างวินัยและความเป็นระเบียบเรียบร้อย

การจะพัฒนาวินัยในตนเองจะต้องเริ่มต้นตั้งแต่เด็กในวัยทารกและให้แรงจูงใจ

ทางจริยธรรมแก่เด็กที่โตแล้ว การพัฒนาวินัยในตนเองจะต้องอาศัยความร่วมมือจากสถาบันต่าง ๆ

ที่แวดล้อมตัวเด็กและต้องใช้วิธีการกระตุ้นหรือพัฒนาวินัยในตนเองของเด็กอย่างเหมาะสมด้วย

วิธีการพัฒนาวินัยในตนเอง

1. สร้างวินัยด้วยการทำให้เป็นพฤติกรรมเคยชิน

สร้างวินัยด้วยการทำให้เป็นพฤติกรรมเคยชิน วิธีฝึกวินัยที่ดีที่สุดต้องอาศัย

ธรรมชาติของมนุษย์ที่ดำเนินชีวิตกันด้วยความเคยชินเป็นส่วนใหญ่ แล้วก็ยึดมั่นในความ

พึงพอใจในพฤติกรรมที่เคยชินนั้น การฝึกคนต้องใช้ความสามารถและต้องมีระบบต้อง

สอดคล้องกับธรรมชาติให้เกิดพฤติกรรมเคยชิน ถือว่าต้องสร้างวินัยให้เป็นพฤติกรรมเคยชิน

2. การสร้างวินัยโดยใช้ปัจจัยอื่นช่วยเสริม

วินัยจะทำให้เกิดความสุขและประพฤติปฏิบัติด้วยความพึงพอใจ โดยใช้

ปัจจัยอย่างอื่นมาช่วยอีกก็ได้ เช่น มีกัลยาณมิตร วินัยก็เกิดได้ง่าย มีศรัทธาและความรักเป็น

องค์ประกอบเสริม ในการสร้างวินัยจากพฤติกรรมที่เคยชิน คือ

2.1 เป็นต้นแบบที่ดีของพฤติกรรม (ศีล)

2.2 มีความรัก ทำให้เกิดความอบอุ่น มีความเป็นกันเองพร้อมศรัทธาและ

ความสุข (จิตใจ)

2.3 มีเหตุมีผล เข้าใจเหตุผลและเห็นคุณค่าในสิ่งที่ทำ (ปัญญา)

2.4 สร้างวินัยด้วยแรงหนุนของสภาพจิตใจ คือ การตั้งเป็นอุดมคติในจิตใจ

ทำให้ใจมีความฝักใฝ่มุ่งมั่นอย่างแรง มีเป้าหมายอย่างแรง เป็นอุดมคติ ใฝ่ตั้งใจจริงปฏิบัติตาม

วินัยมีความภูมิใจรักษาวินัย

3. สร้างวินัยโดยใช้กฎเกณฑ์บังคับ

การสร้างวินัยโดยใช้กฎหมาย หรือกฎเกณฑ์บังคับควบคุมโดยมีการลงโทษ

วิธีนี้ก็สร้างวินัยได้ บางครั้งได้ผลแต่เมื่อกฎเกณฑ์นั้นไม่บีบบังคับรุนแรงเกินไป และมีช่วงเวลา

ยาวพอที่จะให้คนผ่านเข้าสู่ความเคยชินจนเขาไม่รู้ตัว พอกลายเป็นความเคยชินไปแล้วก็เข้าสู่

กฎธรรมชาติตามวิธีแรก คือเป็นวินัยพื้นฐานที่เกิดขึ้นโดยการสร้างพฤติกรรมเคยชินมันกลายเป็น

เรื่องของความเคยชินตามธรรมชาติที่มารับทอดจากการใช้อำนาจบีบบังคับ อันนั้นต่างหาก

ที่ได้ผล

4. การเสริมสร้างวินัยในตนเอง

วินัยนั้นเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ และความสัมพันธ์

ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ สังคมมนุษย์จำเป็นต้องมีวินัยเพื่อทำให้เกิดระบบระเบียบ ซึ่งเป็น

ปัจจัยสำคัญในการสร้างความสงบสุข และความเจริญก้าวหน้าแก่ชีวิตและสังคม วินัยนั้นก่อน

อื่นต้องเริ่มจากตนเองก่อนเป็นอันดับแรก

วินัยในตนเอง หมายถึง ความสามารถของบุคคลในการควบคุมอารมณ์และ

พฤติกรรม โดยเกิดจากความรู้สึกมองเห็นคุณค่าในการปฏิบัติด้วยตนเอง มิได้เกิดจากอิทธิพล

ภายนอก เช่น ระเบียบ คำสั่ง การบังคับ ถึงแม้จะมีอุปสรรคก็ยังไม่เปลี่ยนพฤติกรรมนั้น